UNEA-5 i historyczne porozumienie w sprawie plastiku
Podczas piątej sesji Zgromadzenia ONZ ds. Środowiska, państwa przyjęły rezolucję wzywającą do zakończenia zanieczyszczenia świata plastikiem. Szefowie państw, ministrowie środowiska i inni przedstawiciele 175 krajów, zobowiązali się zawrzeć międzynarodowe prawnie wiążące porozumienie do 2024 r.
Rezolucja „Koniec z Zanieczyszczeniem Tworzywami Sztucznymi: w kierunku prawnie wiążącego instrumentu międzynarodowego” jest historycznym wydarzeniem. Jest milowym kamieniem w walce z zanieczyszczeniem środowiska i wielkim osiągnięciem Zgromadzenia Narodów Zjednoczonych ds. Środowiska (UNEA-5) jakie odbyło się w Nairobi w dniach 28 lutego – 2 marca 2022. Wymierzona jest przeciwko zanieczyszczeniu środowiska plastikiem i dotyczy pełnego cyklu życia plastiku, w tym jego produkcji, projektowania i utylizacji. Wyraża determinację państw do rozwiązania wspólnego problemu tworzyw sztucznych i ich odpadów. Przyjęte postanowienie jest zapowiedzią narodzin nowej konwencją ONZ – międzynarodowego, prawnie wiążącego porozumienia, które zgodnie z wolą stron powinno zostać zawarte do 2024 r.
„Na tle zawirowań geopolitycznych UNEA-5 pokazuje najlepszą współpracę wielostronną” – powiedział 2 marca 2022 przewodniczący UNEA-5, norweski minister klimatu i środowiska Espen Barth Eide. – „Zanieczyszczenia z tworzyw sztucznych urosły do rozmiarów epidemii. Dzięki dzisiejszej rezolucji jesteśmy oficjalnie na dobrej drodze do jej opanowania”.
„Dzisiejszy dzień oznacza triumf planety Ziemi nad jednorazowymi tworzywami sztucznymi. To najważniejsza wielostronna umowa środowiskowa od czasu Porozumienia Paryskiego. Jest to polisa ubezpieczeniowa dla tego pokolenia i przyszłych, aby ludzie mogli żyć z plastikiem i nie byli na niego skazani.” powiedziała Inger Andersen, dyrektor wykonawczy UNEP.
Produkcja tworzyw sztucznych wzrosła z 2 mln ton w 1950 r. do 348 mln ton w 2017 r., stając się gałęzią światowego przemysłu mającą wartość 522,6 mld USD. Oczekuje się też, że do 2040 r. podwoi swoje zdolności produkcyjne. Wpływ produkcji tworzyw sztucznych i zanieczyszczeń na potrójny kryzys planetarny zmiana klimatu, utrata bioróżnorodności i zanieczyszczenia środowiska, to katastrofa, która się dzieje teraz:
- Kontakt z tworzywami sztucznymi może szkodzić zdrowiu ludzkiemu, potencjalnie wpływając na płodność, aktywność hormonalną, metaboliczną i neurologiczną, a otwarte spalanie tworzyw sztucznych przyczynia się do zanieczyszczenia powietrza.
- Do 2050 r. emisje gazów cieplarnianych związane z produkcją, użytkowaniem i utylizacją tworzyw sztucznych stanowiłyby 15% dozwolonych emisji, w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C.
- Ponad 800 gatunków morskich i przybrzeżnych jest dotkniętych tym zanieczyszczeniem poprzez spożycie, uwikłanie i inne niebezpieczeństwa.
- Około 11 mln ton odpadów z tworzyw sztucznych spływa rocznie do oceanów. Może się to potroić do 2040 roku.
Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym może zmniejszyć ilość tworzyw sztucznych trafiających do oceanów o ponad 80% do 2040 r.; zmniejszyć produkcję pierwotnego plastiku o 55%; zaoszczędzić rządom 70 mld USD do 2040 r.; zmniejszyć emisje gazów cieplarnianych o 25%; i stworzyć 700 000 dodatkowych miejsc pracy – głównie na globalnym południu.
Źródło: UNEP
